Sytuacja gospodarki Polski będzie oczywiście zawsze jednym z kluczowych punktów odniesienia dla większości inwestorów. Jednym z istotnych trendów ostatnich lat jest znaczący spadek poziomu bezrobocia. Jak podano pod koniec sierpnia, w lipcu wskaźnik bezrobocia wyniósł zaledwie 8,6%, co jest najniższym wynikiem do roku 1990. O tym, że mamy – przynajmniej w porównaniu do krajowej średniej – rynek pracownika, świadczy też fakt, że zarobki w ciągu ostatniego roku wzrosły o średnio 200 zł, co również jest wynikiem bez precedensu w historii III RP. Według danych Eurostatu, badających aktywność finansową i z tej racji starających się omijać efekt szarej strefy (wykonywanie pracy bez umowy itp.), bezrobocie jest jeszcze niższe i wynosi ledwo ponad 6%. To stawia Polskę wśród krajów Unii o najniższym poziomie bezrobocia. Oczywiście duża liczba pracujących i płacących podatki, a mała ilość takich na zasiłku, to czynnik przyczyniający się do rozwoju gospodarki. Jednak z drugiej strony może świadczyć o braku wykwalifikowanej siły roboczej, który na dłuższą metę może negatywnie wpływać na produktywność i kondycję polskich przedsiębiorstw – a o tym inwestorzy też powinni pamiętać. Jakiej dynamiki spodziewać się w najbliższych latach, patrząc na trendy z przeszłości?

Wielu ekonomistów zwraca uwagę na fakt, że cykl stopy bezrobocia w Polsce wydaje się zbliżony do dekadowego. W roku 1994 bezrobocie wynosiło ok. 17%, by do roku 1999 spaść poniżej 10%. Pięć lat później stopa wzrosła aż ponad 20%, by w roku 2008 znowu na chwilę zniżyć się pod próg 10%. Trendy, jak widać, były dość ostre. Wzrost bezrobocia w kilku latach od 2009 r. nie był już tak wysoki, bo przez długi czas stopa oscylowała wokół ok. 13%. Wygląda jednak na to, że teraz nastąpić powinien spadek na kolejnych kilka lat – ale być może nie dłużej.

Czy jest to doskonały znak dla polskiej gospodarki? Tutaj warto pamiętać, że dla niej istotna może być nie tylko stopa bezrobocia, ale też zwyczajnie współczynnik aktywności zawodowej – a więc całkowity udział liczby pracujących do niepracujących. Jak wiadomo, status bezrobotnego przysługuje tylko w niektórych sytuacjach (nie dotyczy np. wczesnych emerytów, rencistów, studentów), przez co stopa bezrobocia może nie odzwierciedlać w pełni aktywności zawodowej. I chyba tak właśnie jest – bowiem według danych GUS za pierwszy kwartał 2016, współczynnik aktywności zawodowej wynosi 56,1%, co nie jest wcale wynikiem lepszym, niż rok czy dwa lata wcześniej. Po części ma na to wpływ demografia – odchodzenie na emeryturę roczników z wyżu powojennego.

Fakt, że mniejsza konkurencja wśród pracowników i większe wymagania płacowe są trudniejsze dla pracodawców, jest uważany za jeden z powodów, dla których malejące bezrobocie w ciągu kilku lat nieco się „odbija”.