Wyobraź sobie, że za rok masz wziąć udział w maratonie, ale obecnie przebiegasz co najwyżej 10 kilometrów, i to przy ogromnym wysiłku. Co powinieneś zrobić, aby za 12 miesięcy przebiec ponad 4-krotnie wyższy dystans? Spontaniczne działania nie doprowadzą Cię do sukcesu, ale już przemyślany plan strategiczny, który konsekwentnie zrealizujesz – tak. Ta sama zasada działa w przypadku zarządzania przedsiębiorstwem. Choć jego przygotowanie wiąże się ze sporą inwestycją, w długofalowej perspektywie zdecydowanie warto ją podjąć. Zobacz, dlaczego i jak.

Podstawą skutecznej realizacji zamierzonych celów jest dobry plan działania. Taki, który poprowadzi krok po kroku ku założonemu efektowi. W przypadku działalności biznesowej, aby osiągnąć realny sukces i wypracować znaczącą pozycję na rynku, musisz myśleć długofalowo i odważnie. Potrzebna jest więc jasna i konkretna wizja oraz określenie sposobu jej realizacji. Tym właśnie jest plan strategiczny.

Plan strategiczny – definicja

Mówiąc o planach działania w kontekście biznesowym, najczęściej wyróżnia się trzy ich typy. Na pierwszym szczeblu znajdują się plany operacyjne. To najbardziej krótkofalowe programy – bardzo konkretne i realizowane w ciągu kilku miesięcy, a maksymalnie roku. Stopień wyżej stoją plany taktyczne – wdrażane na okres 1-5 lat, których istotą jest osiągnięcie większych celów. Zarówno plany operacyjne, jak i taktyczne powinny być jednak realizowane w ramach znacznie szerszej strategii – takiej, która sięga dalej niż 5 lat. Planowanie strategiczne w przedsiębiorstwie:

• wyznacza ogólny kierunek działania – główny cel, jakie chce osiągnąć przedsiębiorstwo, ten zapisany w jej wizji i misji (np. osiągnięcie pozycji lidera w branży na rynku ogólnopolskim),
• jest rozłożone na wiele etapów, a co za tym idzie lat – i nastawione na ewolucyjne, ale efektywne, a nie rewolucyjne zmiany,
• przebiega bardzo szczegółowo, w oparciu o „twarde” dane i szeroką analizę sytuacji organizacji (zarówno wewnętrzną, jak i zewnętrzną),
• pozwala osiągać długofalowe cele i przynosi wyraźny rozwój.

Jak rozpocząć działania strategiczne?

Przygotowanie planu strategicznego jest poważnym wyzwaniem. Nie jest to dokument, który powstaje w ciągu dnia, tygodnia, a nawet miesiąca. Przygotowują go eksperci – analitycy i specjaliści w zakresie ekonomii (w perspektywie makro i mikro), a także zarządzaniu. Ich praca rozpoczyna się od dogłębnej analizy, która obejmuje:

• ocenę rynku, na jakim działa organizacja – konkurencji, z którą mierzy się firma, specyfiki jej niszy rynkowej, sytuacji na rynku pracy, warunków prawnych i politycznych,
• ocenę sytuacji wewnętrznej przedsiębiorstwa – jego zasobów ludzkich, technologicznych, badawczych, a także polityki wewnętrznej,
• ocenę potrzeb i oczekiwań organizacji – wskazanie oczekiwanego kierunku rozwoju, głównych celów strategicznych (realnych, mierzalnych i precyzyjnie opisanych).

Dopiero po ukończeniu audytu możliwe jest wskazanie kierunku działania i wytyczenie strategii długofalowej. Warto pamiętać, że specjaliści spoglądają na wskazane aspekty działalności firmy, biorąc pod uwagę zarówno sytuację obecną, jak i prognozowane zmiany w przyszłości. Ich uwzględnienie i trafna ocena sytuacji wyjściowej to fundamenty powodzenia obranej strategii.

Zobacz również: Cechy księgowego

Plan strategiczny powinien zawierać…

Po ukończeniu audytu specjaliści mogą sporządzić plan strategiczny przedsiębiorstwa. Nie może w nim zabraknąć:

• precyzyjnie określonej wizji organizacji oraz priorytetowego celu działania,
• kierunków rozszerzenia bądź ograniczenia działalności,
• wskazania sposobów zwiększenia przychodów firmy (np. ogólnych strategii rozwoju, obejmujących otwarcie nowych oddziałów czy strategii marketingowych),
• wytyczenia kierunku działań badawczo-rozwojowych organizacji,
• szacunków związanych z przyszłą wielkością zasobów ludzkich, technologicznych i finansowych,
• harmonogramu działania.

Warto jednak pamiętać, że plan strategiczny – z uwagi na długofalowy charakter – jest dość ogólny i powinien pozostawiać pole do wprowadzenia zmian, np. na wypadek niemożliwych do przewidzenia wydarzeń gospodarczych lub politycznych. Doprecyzowanie tego, jak zostaną zrealizowane poszczególne etapy strategii długofalowej nastąpi w planach taktycznych oraz operacyjnych.

Dlaczego planowanie strategiczne w firmie się opłaca?

Inwestycja w plan strategiczny firma jest niemała – zarówno biorąc pod uwagę czas, jak i zasoby, które trzeba zaangażować w jego przygotowanie. Gra jest jednak warta świeczki. Sporządzony przez analityków program działania na lata sprawia, że przedsiębiorstwo krok po kroku wyprzedza konkurencję. Wszystko dlatego, że firma wie, do czego zmierza i koncentruje swoje działania na jasno określonych celach. Dlatego:

• droga do osiągnięcia sukcesu jest krótsza, a dystans do celu można relatywnie łatwo zmierzyć,
• przedsiębiorstwo jest mniej narażone na wahania i gwałtowne zmiany na rynku – w zanadrzu ma plan awaryjny,
• firmie łatwiej jest o harmonijny i ciągły rozwój oraz wypracowanie silnej, prestiżowej marki.

Warto zatem podjąć kroku w celu opracowania oraz wdrożenia długofalowej strategii. To kierunek w stronę pewnej, bezpiecznej przyszłości.