Problemy z płynnością finansową i utrzymująca się niemożność regulowania swych bieżących zobowiązań mogą doprowadzić do ogłoszenia upadłości firmy. Prowadząc biznes należy się zawsze liczyć z ewentualnością wystąpienia okresowej niewypłacalności, ale gdy sytuacja nie poprawia się wbrew planom i podjętym działaniom, ogłoszenie upadłości może okazać się jedyną drogą do zapobieżenia jeszcze większym problemom. Na co zatem należy zwrócić uwagę, kiedy zareagować i jak ogłosić upadłość firmy, aby postępowanie zakończyło się skuteczną spłatą wierzycieli?

Podstawa prawna

Dla wszelkiego typu postępowań upadłościowych prowadzonych wobec firm podstawę prawną stanowi ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U. 2003 r. Nr 60, poz. 535 ze zmianami). Zawarte w tej ustawie przepisy w bardzo jasny sposób określają okoliczności, przesłanki, sposób postępowania oraz konsekwencje wiążące się z przeprowadzeniem postępowania upadłościowego zarówno wobec konsumentów, jak i firm.

Co istotne, wielkość przedsiębiorstwa nie ma żadnego znaczenia – te same regulacje prawne dotyczą dużych firm, zatrudniających setki pracowników, jak i osób prowadzących własną działalność gospodarczą. Oznacza to, iż ogłoszenie upadłości firmy jednoosobowej pod względem wymaganych formalności nie różni się niczym od ogłoszenia upadłości przez duże podmioty gospodarcze.

Kiedy złożyć wniosek o upadłość firmy?

Według ekspertów z Kancelarii Lex Advisor wychwycenie właściwego momentu na złożenie wniosku o upadłość jest kwestią o kluczowym znaczeniu. Z reguły bowiem osoby decyzyjne w przedsiębiorstwach decydują się na przeprowadzenie postępowania upadłościowego dopiero w chwili, gdy sytuacja firmy jest już dramatyczna.

Warto w tym kontekście podkreślić, że zgodnie z zapisami w ustawie Prawo upadłościowe za niewypłacalną uznaje się firmę, która przez ponad 3 miesiące nie reguluje swych zobowiązań pieniężnych, przy czym nie muszą to być wszystkie zobowiązania – wystarczy kilka nieuregulowanych należności na niewielkie kwoty, aby dana firma spełniła ustawowe przesłanki do ogłoszenia upadłości.

To o tyle istotne, że wniosek może złożyć nie tylko firma, ale również każdy z wierzycieli – warto ten fakt mieć na uwadze, zarządzając finansami przedsiębiorstwa. Co jeszcze ważniejsze, złożenie wniosku o upadłość firmy w ciągu 30 dni od wystąpienia przesłanek jest ustawowym obowiązkiem, którego zaniedbanie grozi nawet konsekwencjami karnymi.

Co powinien zawierać wniosek o upadłość firmy?

Wniosek o upadłość firmy powinien zostać złożony w sądzie rejonowym właściwym ze względu na miejsce prowadzenia działalności przez przedsiębiorstwo – należy go skierować do wydziału gospodarczego. W sytuacji, gdy firma posiada wiele zakładów na terenie kraju (np. duże firmy produkcyjne), właściwym będzie każdy sąd rejonowy, pod który podlega jeden z takich zakładów. Sam wniosek o ogłoszenie upadłości firmy nie musi być składany na urzędowych formularzach (ustawa tego nie wymaga), bezwzględnie musi jednak spełniać wszystkie wymagania stawiane pismom procesowym.

Podstawowe informacje, które muszą zostać we wniosku zawarte, obejmują: imię i nazwisko dłużnika lub nazwę firmy, numer PESEL albo KRS (o ile został nadany), wskazanie siedziby firmy, miejsca jej podstawowej działalności oraz osób, które są upoważnione do jej reprezentowania. Ponadto należy wniosek szczegółowo uzasadnić, a także podać, czy niewypłacalna firma jest spółką publiczną oraz któremu porządkowi prawnemu podlega (polskiemu czy zagranicznemu).

Ogłoszenie upadłości firmy a pracownicy

Ustawa Prawo upadłościowe precyzuje, w jakich sytuacjach należą się odprawy pracownikom zatrudnionym w ogłaszającej upadłość firmie. Ogólna zasada jest taka, że każdy pracownik, z którym stosunek pracy został rozwiązany w wyniku ogłoszenia upadłości przez przedsiębiorstwo, powinien otrzymać jednorazową odprawę pieniężną, istnieją jednak wyjątki. Po pierwsze, odprawy przysługują wyłącznie wtedy, gdy:

• firma zatrudnia ponad 20-99 pracowników i co najmniej 10 z nich zostało zwolnionych w okresie, który nie przekracza 30 dni;
• firma zatrudnia 100-299 pracowników i co najmniej 10% z nich zostało zwolnionych w ciągu 30 dni;
• firma zatrudnia ponad 300 pracowników i stosunek pracy został w okresie nie dłuższym, niż 30 dni rozwiązany z co najmniej 30 z nich.

Należy także pamiętać, że ogłoszenie upadłości to jedyny wyjątek od przepisu prawnego co do niemożliwości zwolnienia kobiety w ciąży. Co jednak istotne w takim przypadku kobieta może ubiegać się w ZUS o zasiłek, stanowiący 100% kwoty zasiłku macierzyńskiego, a pracodawca musi wystawić świadectwo pracy, zawierające informację o rozwiązaniu stosunku pracy z powodu ogłoszenia upadłości przez firmę.

Specjaliści z Kancelarii Lex Advisor, opierając się na doświadczeniu wynikającym z kilkuset przeprowadzonych postępowań upadłościowych wobec podmiotów o różnej wielkości (od jednoosobowych firm po duże koncerny) podkreślają, iż odpowiednio wcześnie podjęte kroki i złożenie wniosku o upadłość mogą uratować przynajmniej część majątku firmy przed przejęciem na poczet długów. Wszystkich przedsiębiorców, którzy chcieliby skonsultować swoją sytuację lub dowiedzieć się więcej na temat ogłoszenia upadłości, specjaliści Lex Advisor zachęcają do bezpośredniego kontaktu z Kancelarią.